چندی پیش میثم مطلبی را تحت عنوان "مبارزه برای حقیقت یا واقعیت" نوشت. با توجه به آن که متن میثم وجوه مختلفی را شامل می شد ما بحث های مختلفی را خارج از وبلاگ پیرامون این مطالب با یکدیگر داشتیم. من در این نوشته تنها به یکی از این مباحث اشاره خواهم کرد.

قبل از ادامه اشاره کنم که این نقد را با فرض قبول پارادایم فکری اسلامی و قبول این که اسلام می تواند در زمانه فعلی مدل مناسبی برای اداره امور جامعه ارائه دهد می نویسم.

یکی از نکاتی که می خواهم به آن اشاره کنم آن است که وقتی به تاریخ اسلام و یا هر پارادایم فکری دیگر می نگریم آنچه که من مشاهده می کنم آن است که در طول زمان تاکیدات این پارادایم های فکری یک مسئله نبوده است و وزن مسائل ابدا یکسان نبوده است. همین مشاهده را می توان بین پارادایم های فکری مختلف دید. برای مثال تاکیدات اخلاقی در پارادایم های فکری مختلف یکسان نیست. بعضا دیده می شود دوستان ارزشی جامعه غرب را به فساد اخلاقی و بی بند و باری و مانند این متهم می کنند. از سمت دیگر مشاهده می شود بعضی از غربیان که جوامع اسلامی را می بینند انتقاداتی در حوزه های اخلاقی به جوامع اسلامی وارد می کنند. از دید من یک پارادایم فکری نمی تواند در عمل به طور هم زمان بر روی تمام اصول خود پای فشاری کند و بنابراین اولویت هایش ممکن است متفاوت  از یک پارادایم دیگر باشد. برای مثال من بر این باورم در حال حاضر در جامعه ایران پرهیز از دروغ گویی در تمام سطوح جامعه از اولویت اخلاقی جامعه خارج شده است. شاید در گذشته مسئله حجاب این چنین جزء اولویت جامعه و محل بحث نبود اما در حال حاضر جزء اولویت های اصلی و محل مجادله است. و حتما در صد سال آینده اولویت های اخلاقی جامعه ما متفاوت از حال خواهد بود.


بنابراین حتی اگر قائل به وجود یک حقیقت از پیش مشخص باشیم، در عمل دیده نشده است که جامعه ای بتواند بطور تمام و کمال آرا و عقایدش را هم زمان اجرایی کند. همین است که می بینیم حتی در صدر اسلام نیز مسائل به تدریج به جامعه عرضه می شود و بعد از آن نیز جوامع اسلامی مختلف بسته به شرایط اولویت های مختلفی را بر می گزینند.

من تصور می کنم بسیاری در ایران حداقل انتظاری که از دوستان ارزشی دارند توجه به همین نکته است که در هر مقطع زمانی به اولویت های جامعه توجه بیشتری کنند. به نظر من این موضوع ابدا در تناقض با اصول و باورهایشان نیست.